Open brief
Mei 2024
Zythos vzw, dat de belangen van de bierconsument behartigt, heeft kennis genomen van het 60 bladzijden tellende advies HGR NR. 9781 van maart 2024 betreffende ‘maatregelen om de schade van alcoholconsumptie te beperken’.
Als bierconsumenten zijn wij betrokken partij, vandaar dat wij onze mening daaromtrent willen ter kennis brengen.
Algemeen zijn wij van mening dat de Hoge Gezondheidsraad (HGR) onze Belgische biercultuur op een te eenzijdige manier benadert: alcohol is een schadelijke boosdoener en moet te allen prijze
uit onze samenleving gebannen worden, lijkt het wel.
De HGR focust uitsluitend op alcohol, en gaat compleet voorbij aan het feit dat ‘bier’, de alcoholhoudende drank die wij omarmen, een veel ruimer spectrum bestrijkt dan alleen maar ‘alcohol’. ‘Bier’ betekent ook vakmanschap, authenticiteit, traditie, en zit ingebakken in onze bourgondische levensstijl. Denk aan onze cafécultuur, onze brasseries en restaurants, ons verenigingsleven. Kortom: bier brengt mensen samen in een sfeer van ‘convivialité’.
Het mooiste voorbeeld hiervan is het feit dat UNESCO de Belgische biercultuur op 30 november 2016 opnam in de Representatieve Lijst van het Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid.
Zythos vzw erkent dat alcohol bij onoordeelkundig gebruik schadelijk is, maar zoals altijd en overal: elke medaille heeft twee kanten.
HGR wil alcoholmarketing volledig verbieden
Wij kunnen akkoord gaan waar het megacontracten betreft met wereldcompetities (Europacupvoetbal, Olympische Spelen, ….) die dikwijls alleen maar om nog meer geld gaan, maar vragen ons toch af of je de lokale brouwer/bierhandelaar/cafébaas moet verbieden een lokale vereniging te sponsoren – het is immers veelal door die steun dat plaatselijke verenigingen hun culturele, sportieve en vrijetijdsactiviteiten ten bate van hun leefgemeenschap kunnen organiseren.
HGR wil gezondheidswaarschuwingen aan marketing toevoegen verplichten
Een zin in de trant van “Opgelet! Alcoholmisbruik is gevaarlijk voor uw gezondheid.”, kan onze goedkeuring wegdragen.
HGR wil gezondheidsboodschappen verplichten op bieretiketten en -blikjes
Gezondheidsboodschappen zoals die vandaag op tabaksproducten staan lijken ons overbodig. Bovendien zouden van die 15 boodschappen er minimaal 5 volgens HGR om de zes maanden moeten ‘roteren’, wat een belangrijke extra kost zou meebrengen voor de sector die nog herstellende is van COVID, de oorlog in Oekraïne en zijn gevolgen (dure grondstoffen, energiekosten, …).
Wat etiketteninformatie betreft heeft Zythos vzw wel enkele andere extra aandachtspunten die we hier even aanhalen:
- Een volledige ingrediëntenlijst. Waarom die op b.v. verpakkingen van diervoeding wel moet en op dranken boven 1,2 vol.% alcohol niet, begrijpt een zinnig mens niet
- Waar het bier gebrouwen werd. De bierconsument moet de mogelijkheid hebben zijn keuze te laten afhangen van b.v. milieuredenen. Het heeft geen zin een vergelijkbaar of identiek bier dat honderden of meer kilometers heeft ‘gereisd’ de voorkeur te geven op een lokaal gebrouwen bier.
- Botteldatum in plaats van (of naast) tht-datum. Men zou bij de tht-datum kunnen vermelden ‘mag ook na deze datum nog geconsumeerd worden’, maar belangrijker vindt Zythos vzw de botteldatum, zodat de bierconsument zijn verbruiksmoment kan kiezen. Bier met hergisting in de fles ondergaat immers een smaakevolutie in de tijd. Sommige brouwerijen (o.a. de trappistenbrouwerijen) geven ons reeds de botteldatum op het etiket. Omdat wij meestal niet weten wanneer een brouwerij het bier bottelde (de ene ‘geeft 1 jaar, de andere 2, etc…) is het niet mogelijk de ‘leeftijd’ van het bier te kennen.
- Soort gisting. België gaat er terecht prat op dat onze ongekende rijkdom aan biersmaken, -soorten en -stijlen mede te danken is aan het feit dat wij zowel bovengisting (hoge), ondergisting (lage), spontane gisting (wilde) en gemengde gistingswijze gebruiken. Waarom dan het soort gisting niet vermelden op het bieretiket? Ook of het bier hergist is in de fles of niet, zou mogen/moeten vermeld worden.
- Gepasteuriseerd of niet gepasteuriseerd. Pasteurisatie heeft zijn voordelen, maar sommigen kiezen er om verschillende redenen voor ongepasteuriseerde producten te kopen (denk aan kaas). Die mogelijkheid is er nu niet.
HGR wil de leeftijdsgrens voor bier en wijn verhogen naar 18 jaar
Enerzijds vindt men 16-jarigen wel bekwaam om op een overwogen manier hun stem te gaan uitbrengen voor het Europees Parlement, maar wanneer het gaat om te beslissen of ze een glas bier of wijn willen drinken, vindt men dat ze die beslissing niet zelf mogen nemen – dat doen wij, betuttelaars, wel voor hen…?!
HGR wil een minimumprijs per alcoholeenheid invoeren
Zythos vzw wil vooral dat er een ‘eerlijke’ prijs wordt gevraagd voor het bier (en ook dat er een eerlijke prijs wordt gegeven aan de producerende brouwer).
HGR wil aanbieden van gratis drank of drank aan sterk verminderde prijzen verbieden
Zythos vzw is tegen ‘dumpingprijzen’, die werken ‘binge drinking’ of ‘comazuipen’ in de hand, wat nooit de bedoeling kan of mag zijn.
HGR wil taksen en accijns op alcoholhoudende dranken verhogen
Zythos vzw wil vooral dat ‘de sector’ leefbaar blijft. Het ganse biergebeuren, dus niet alleen de brouwerijen, maar ook de horeca mag niet het slachtoffer worden van ondoordachte maatregelen. Maatregelen moeten trouwens sowieso in samenspraak met de stakeholders genomen worden.
Wat betreft de dorps- en/of buurtcafés maakt Zythos vzw zich ernstige zorgen. Eén na één lijken ze te verdwijnen, met als gevolg dat mensen minder en minder samenkomen en een gemeenschap of buurt het zo belangrijke sociale contact verliest, dat verenigingen hun ‘vergaderlokaal’ kwijtraken,…
Zorg er aub voor dat buurten na hun bankautomaten en bushaltes niet ook nog hun ontmoetingsplaatsen kwijtraken!
Zythos vzw vreest dat de HGR in zijn aanbevelingen (wetens en willens?) voorbijgaat aan de niet te ontkennen gunstige, eveneens wetenschappelijk vastgestelde effecten op het algemeen welbevinden die matige en verantwoorde alcoholconsumptie kan hebben.
Zythos vzw hoopt dat de beleidsmakers van vandaag en vooral die van morgen rekening zullen willen houden met haar opmerkingen en dat men vooral zal focussen op ‘leren op een verantwoorde manier omgaan met alcohol’. En niet de kop in het zand te steken door alcohol proberen te verbannen, onzichtbaar en onbetaalbaar duur te maken.
Meer informatie:
Mail naar rvb@zythos.be